Sürdürülebilir Kalkınma ve Kent Araştırmaları Derneği (SÜRKAD) Başkanı Hüseyin Murat Lehimler, 25 Mart’ta Sarıyer Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde düzenlenecek çalıştay ve derneğin çalışmaları hakkında sorularımızı cevaplandırdı. Lehimler, “Kentli haklarını bilmeden, sahip çıkmadan kentlerde mutlu olamayız” dedi.
Kendinizi ve derneğinizi tanıtırmısınız?
1970 doğumlu bir hukukçuyum. Siyaset Bilimi ve Ekonomi ile Avrupa Birliği alanlarında lisansüstü eğitimlerim bulunuyor. Küresel Politikalar ve Göç Politikaları isimli iki farklı üniversitede araştırma merkezi koordinatörlükleri yaptım. Öncesinde ise Kalkınma programlarında proje ve saha koordinatörlüklerim bulunuyor. Bilimsel çalışmalarım yanında merkezi hükümete ve yerel yönetimlere hizmet veren siyasi iletişim ajanslarında siyaset bilimci olarak danışmanlık hizmeti veriyorum. Kentli Hakları ve Kentsel Gelişim ile Sürdürülebilir Kalkınma konusunda eserlerim bulunuyor.
Derneğimiz 2010’dan beri sürdürülebilir kalkınma, kentsel gelişim ve kentli hakları alanında çalışmalar yapan bir oluşum. 2023’de dernekleşme kararı aldık ve projelerimizi dernek çatısı altında gerçekleştirmeye başladık.
Kentli Hakları nedir?
Kentli hakları kısaca insan haklarının yaşadığımız kentleşme sürecinde tam karşılığıdır. Dünyada ve ülkemizde artık insanların temel yaşam mekanı kentler oldu. Sürdürülebilir kalkınmayı konuşuyoruz ve küreselleşme sağladığı olanaklar kadar acımasız bir rekabet ortaya çıkardı. Kaynaklarımız azalıyor ama nüfusumuz artıyor. İnsanlar kentlere daha iyi koşullarda yaşamak için geliyor ve istediklerini bulamıyorlar. Bunun önemli bir nedeni kentli hakları eksikliği.
TOPLUM YARARINA BİLİM YAPAN BİR DERNEĞİZ
SÜRKAD Kentli hakları konusunda ne tür çalışmalar yapıyor?
Öncelikle kentli hakları konusunda bilimsel yaklaşım sağlamak gerekiyor. Ama bunu herkesin anlayabileceği bir dille insanlara sunmak gerekli. Yani toplum yararına bilim yapan bir derneğiz. İkinci olarak kentli hakları yeni bir alan ve çok sayıda araştırma yapmak lazım. Bu alanda bilim insanlarının, politikacıların, kurum ve kuruluşların araştırmalardan elde edilmiş bilgilere ihtiyacı olacak. Bu konuda kentte yaşayan insanları bilgilendiren projeler, yayınlar ve etkinlikler gerçekleştirmek lazım.
SÜRKAD bu araştırma ve projeleri kimlerle yapıyor? Kaç kişisiniz, SÜRKAD’da kimler var?
SÜRKAD, ilk olarak kendi iletişim ağında ya da üye listesinde olan bilim insanları ve uzmanlarla bu çalışmaları gerçekleştiriyor. Ama daha büyük kapasitemizi işbirliği yaptığımız, paydaşımız olan kuruluşlar sağlıyor. Bunlar, üniversiteler, düşünce kuruluşları, sivil toplum kuruluşlarından oluşuyor. Bu listede yer alan isimleri belirlerken titiz davranıyoruz. Biliyorsunuz bir zaman, organik tarım, kadın hakları, göç, deprem gibi konular zaman zaman öne çıkıyor ve bir anda bazı insanlar moda olan bu konularda uzman olduklarını söylüyor. Biz gerçekten konusuna emek vermiş uzman isimleri belirlemeye çalışıyoruz.
SARIYER’DEN BAŞKA SARIYER YOK: KENTLİ HAKLARIMIZLA SAHİP ÇIKMALIYIZ.
Derneğinizin merkezi olarak Sarıyer’i seçtiniz?
Evet. Sarıyer, derneğimizin amaç, ilke ve çalışmalarını anlatmak için önemli bir ilçe. İstanbul ve Boğaziçi’nin tüm güzelliklerine sahip ve ilçe halkı önemli oranda bilinçli. Ama daha önemlisi kritik bir çağda kritik bir yerde bulunuyor. Sarıyer, sahip olduğu güzellikleri korumak zorunda. Çünkü Sarıyer’den başka Sarıyer yok. Hem Türkiye hem İstanbul hem de dünyada Sarıyer, kentlilik konusunda yaptığımız çalışmalarla dikkatleri çekmeyi başarabilecek bir ilçe.
SARIYER’İN AYDINLARINI, ENTELEKTÜELLERİNİ ÇALIŞTAYIMIZA BEKLİYORUZ.
Bize 25 Mart’ta Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde yapacağınız Kentli Hakları ve Yerel Demokrasi Çalıştayı ’ndan bahsedebilir misiniz?
Çalıştay 2024 yılı içinde yapmayı planladığımız, 3 gün sürecek, yurtdışından ve yurtiçinden önemli konukları ağırlayacağımız Uluslararası Kentli Hakları ve Yerel Demokrasi Zirvesi’nin hazırlık çalıştaylarının birincisi. Biz bu çalıştaylara, kentli hakları konusunda çalışma yapan ve zirvemizin paydaşı ya da konuğu olacak kişileri, kurumları davet ediyoruz. Bu arada konuya ilgi duyan kesimlerin de fikirlerini almaya çalışıyoruz. Kentli hakları yeni bir kavram. Bu çalıştaylar aynı zamanda toplumun da dikkatini çekmeyi, bilgilenmesini amaçlıyor. Sarıyer’in aydınlarını, entelektüellerini Çalıştayımıza bekliyoruz.
Yerel Demokrasi’de var başlıkta?
Evet. Çünkü aslında kentli hakları aynı zamanda yerel demokrasiye sahip çıkmayı gerektiriyor. Kamu hukuku ya da siyaset bilimi açısından baktığımızda ise demokrasi dediğimiz gelişmişlik, yerel demokrasinin varlığına bağlıdır. Örneğin Avrupa ülkelerinin demokrasi gelişmişliğinin özünde kent demokrasilerinin ve kentli haklarının gelişmişliği bulunmaktadır. Sizin ilçede ve şehirde yerel demokrasiniz yoksa, nitelikli isimleri seçemiyorsanız, ülke parlamentosuna da nitelikli parlamenterler göndermeniz mümkün olmuyor. Yerel demokrasi aslında kentli hakları konusunda halkın bilinçli olmasına bağlıdır.
Politik bir dernek misiniz?
Hayır. Kentli hakları ve sürdürülebilir kalkınma kavramlarının bilinirliğini artırmaya çalışan, 2030 Kalkınma Hedeflerine Sarıyer’de, İstanbul’da, ülkemiz ve dünyada dikkat çekmeye çalışan, katkıda bulunmaya çalışan bir düşünce kuruluşuyuz. Bilimsel ve mesleki niteliğiyle öne çıkan her uzmana kapımız açık.
BELEDİYE MECLİSİNDE OLMANIZ İÇİN POLİTİKACI OLMANIZ GEREKMEZ.
Ama siz politikacısınız?
Hayır. Sarıyer Belediye Meclisi üyeliği için adaylığımı kast ediyorsunuz. Politikacı değilim çünkü kentli hakları açısından yaşadığınız kentin belediye meclisinde olmanız siyasetçi olmanızı gerektirmez. Tam tersine siyasetçiler kentli haklarınıza zarar vermesin diye orada olmak zorundasınız. Sarıyer’i şu anda bile korumak zorundayız. Bakın caddelere, sokaklara paralarımız saçılarak, pankartlarla şehrimizi kirletenler, Sarıyer’i çirkinleştirenler Sarıyer’e hizmet edeceklerine bizim inanmamızı bekliyorlar. Belediye Meclisi’ne Sarıyer’li olmak zorunda.
Ziyaretiniz ve verdiğiniz için teşekkür ediyoruz. 25 Mart’ta Çalıştayınızda olacağız. İçeriği biz de merak ediyoruz. Bu çalışmayı Sarıyer’e kazandırdığınız için de Bir Sarıyer'li olarak derneğinize teşekkür ediyorum.